Wielkopolska Izba Rolnicza
SZKODY ŁOWIECKIE
- poradnik dla rolników-
WSTĘP
W związku z pojawiającymi się wieloma pytaniami i problemami z szacowaniem szkód
łowieckich potrzebna jest rzetelna i praktyczna wiedza na ten temat. Pozwoli to
na uniknięcie wielu nieporozumień i nerwów, zarówno ze strony rolników jak i
myśliwych. Mamy nadzieję, że ta publikacja będzie w tym pomocna. Ustawa prawo
łowieckie z dnia 13 października 1995 r. (Dz.U.05.127.1066 ze zm.) stanowi, iż
dzierżawca bądź zarządca obwodu łowieckiego - którym jest najczęściej koło
łowieckie - zobowiązany jest do wynagrodzenia szkód, które zostały wyrządzone w
uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie i sarny bądź też przy
wykonywaniu polowania. Ustawa nakłada jednocześnie na właścicieli lub posiadaczy
gruntów rolnych powinność współdziałania, zgodnie z potrzebami, w zabezpieczaniu
gruntów przed szkodami.
W przypadku powstania szkód, przedstawiciele dzierżawcy lub zarządcy obwodu
łowieckiego dokonują oględzin i ostatecznego szacowania, a także ustalania
wysokości odszkodowania. We wspomnianych czynnościach może uczestniczyć, oprócz
oczywiście samego zainteresowanego, przedstawiciel właściwej terytorialnie Izby
Rolniczej, którym może być członek rady powiatowej izby, gdyż Rady Powiatowe są
zgodnie z ustawą o izbach rolniczych z dnia 14 grudnia 1995 r. (Dz.U.02.101.927
ze zm.) organem Izby Rolniczej. Szczegółowy tryb przeprowadzania szacowania
wstępnego – oględzin i (lub) szacowania ostatecznego szkód określa
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 r. (Dz.U.02.126.1081),
które stanowi uzupełnienie regulacji ustawowej. Dzierżawca lub zarządca obwodu
łowieckiego zobowiązany jest do poinformowania właściwego miejscowo wójta
(burmistrza) oraz właściwej terytorialnie izby rolniczej o osobach uprawnionych
do przyjmowania zgłoszeń szkód łowieckich. W przypadku wystąpienia szkód rolnik
tym osobom daną szkodę zgłasza. Zgłoszenie to powinno być dokonane w/w osobie na
piśmie w terminie 3 dni od dnia jej stwierdzenia lub 14 dni od jej powstania w
sadach. Szacowania szkód dokonują upoważnieni przedstawiciele dzierżawcy – po
uprzednim uzgodnieniu z poszkodowanym – w terminie 7 dni od zgłoszenia. W
przypadku szacowania ostatecznego musi się ono odbyć najpóźniej na dzień przed
sprzętem uszkodzonej lub zniszczonej uprawy. Wypłaty odszkodowania dokonuje
dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia
sporządzenia protokółu ostatecznego szacowania szkody, niezależnie od tego czy
poszkodowany zgadza się z ustaleniami szacujących i czy podpisał protokół. W
przypadku powstania sporu o wysokość wynagrodzenia szkody, strony mogą zwrócić
się do organu gminy w celu mediacji dla polubownego rozstrzygnięcia sporu. Gdy
stronom nie uda się dojść do porozumienia, tj. ustalić wysokości odszkodowania,
możliwe jest wystąpienie na drogę sądową z pozwem o zapłatę. Należy z nim
wystąpić do właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości sądu
rejonowego - wydziału cywilnego. Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone
przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochrona gatunkową – żubry, wilki, rysie,
niedźwiedzie i bobry oraz zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie –
łoś, na podstawie ustawy o ochronić przyrody z dn. 16.04.2004 r. Zgłoszenia
szkód wyrządzanych przez te zwierzęta dokonuje się do Regionalnej Dyrekcji
Ochrony Środowiska. Brak rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy powoduje że
do wniosku należy dołączyć wiele załączników a procedura szacowania i wypłaty
odszkodowań znacznie się wydłuża. Są jednak gatunki zwierząt, które powodują
szkody w uprawach nie wymienione w obu ustawach. Są to zwierzęta łowne: dzikie
gęsi, żurawie, lisy, zające, norka amerykańska jak również gatunki chronione-
kruki, kormorany, wydry.
SCHEMAT POSTĘPOWANIA PRZY POWSTANIU SZKÓD ŁOWIECKICH
Powstanie szkody
W ciągu 3 dni od dnia stwierdzenia szkody (lub 14 dni od dnia jej powstania w sadach) należy zawiadomić na piśmie osobę upoważnioną przez koło łowieckie do przyjmowania zgłoszeń (informacje w urzędzie gminy lub izbie rolniczej) o wystąpieniu szkody (druk nr 2),
W ciągu 7 dni od zgłoszenia szkody koło łowieckie dokonuje oględzin, zawiadamiając o ich terminie poszkodowanego na dwa dni przed ich dokonaniem. Na żądanie jednej ze stron może w nich uczestniczyć przedstawiciel izby rolniczej (druk nr 5). Z wykonanych czynności sporządzany jest protokół (druk nr 1). Poszkodowanego może reprezentować ( pełnomocnik (druk nr 4).
Ostatecznego szacowania oraz określenia wysokości odszkodowania
dokonuje się najpóźniej na dzień przed sprzętem uszkodzonej lub zniszczonej
uprawy lub płodu rolnego. Na 7 dni przed zbiorem uszkodzonej uprawy należy
termin zbioru zgłosić na piśmie do koła łowieckiego w celu dokonania
ostatecznego szacowania szkód (druk nr 3). Na żądanie jednej ze stron może w nim
uczestniczyć przedstawiciel izby rolniczej.
Z wykonanych czynności sporządzany jest protokół (druk nr 1).
Jeżeli szkoda powstała i została zgłoszona bezpośrednio przed sprzętem lub w jego trakcie, dokonuje się jedynie ostatecznego szacowania. Należy pamiętać, że nieuprzątnięcie płodów z uszkodzonej uprawy po dokonaniu I ostatecznego szacowania wyklucza możliwość ponownego szacowania, w przypadku „ dalszego zwiększenia się szkody. Dopuszcza się ponowne szacowanie szkody - za porozumieniem stron – jeżeli nieuprzątnięcie płodów spowodowane było warunkami atmosferycznymi.
Podpisanie protokółu bez uwag oznacza zgodę na wysokość odszkodowania w nim wyliczoną! Jeżeli nie zgadzasz się ze sposobem dokonania szacowania lub wysokością odszkodowania dopilnuj by było to zawarte w podpisywanym protokole!
Wypłata odszkodowania następuje w terminie 30 dni od sporządzenia protokółu ostatecznego szacowania szkody (ponownego szacowania szkody). W przypadku sporów organem mediacyjnym jest właściwy miejscowo urząd gminy (druk nr 6). W przypadku nie dojścia do ugody możliwe jest wstąpienie na drogę sądową z pozwem o zapłatę (druk nr 7).
Akty prawne:
Rolniku pamiętaj!
1. Masz prawo do odszkodowania – korzystaj świadomie z
dostępnych środków prawnych w czasie procedury szacowania szkód łowieckich.
2. Przestrzegaj ściśle procedur zgłaszania szkód i zgłaszania terminu zbioru na
piśmie za potwierdzeniem odbioru.
3. Zgłaszaj szkody do właściwej osoby, którą koło łowieckie ma wskazać do
wiadomości gminy i izby rolniczej.
4. Gromadź wszelkie dowody związane z wystąpieniem szkody, w szczególności
zdjęcia, nagrania video, faktury zakupu środków produkcji, faktur sprzedaży
produktów rolnych, starannie wypełniaj ewidencję zabiegów ochrony roślin.
5. Nie wdawaj się w niepotrzebne dyskusje z przedstawicielami kół łowieckich, bo
prowadzi to do eskalacji konfliktu i nieprzewidzianych zdarzeń.
6. Nie wahaj się zgłaszać każdej kolejnej szkody na tym samym polu, w pełnej
procedurze.
7. Zapraszaj przedstawiciela Izby Rolniczej do udziału w szacowaniu szkód.
8. Śmiało wznoś uwagi do protokółu szacowania, dopilnuj aby były wpisane.
Uważnie czytaj protokół szacowania, zanim go podpiszesz.
9. Żądaj kopii protokółu po każdym szacowaniu szkody – masz do tego prawo.
l0.Tylko konsekwentna i godna postawa w obronie swoich interesów może
doprowadzić do unormowania relacji z myśliwymi.
Strona internetowa Polskiego Związku Łowieckiego:
http://www.pzlow.pl
Artykuły i opracowania nt. szkód łowieckich:
Linki do stron zawierających notowania cen płodów rolnych:
Notowania cen usług rolniczych:
Linki do stron zawierających kalkulacje rolnicze: